Markanın İptali

TSerkanBudak
5 Tem
5 dakikada okunur

Markanın iptali prosedürü — Image by upklyak on Freepik

SAYFA BAŞLIKLARI

GİRİŞ
MARKANIN İPTALİ SÜRECİ
KURUM KARARINA İTİRAZ
İPTAL ÜCRETİ

1.GİRİŞ

Sınai Mülkiyet Kanun'undan (SMK) önce markalar hakkında temel kanun, 556 Markaların Korunması Hakkında KHK'ydı (556 Sayılı KHK). 556 Sayılı KHK'da markanın iptali konusu, 42. maddede markanın hükümsüzlüğü başlığı altında düzenlenmekteydi. 556 sayılı KHK yürürlükte iken markanın iptali, tıpkı hükümsüzlüğü gibi görevli mahkemeye başvuru yapılarak istenmekteydi. 2016 tarihinde 556 Sayılı KHK kaldırılmış, ve sınai haklarla ilgili temel hükümleri düzenleyen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile markanın iptali halleri 26. madde ile düzenlenmiştir. Yapılan bu düzenleme ile marka iptalleri için mahkemeye başvurmak yerine, TÜRKPATENT'e (Kurum) başvuru yapılacaktır. Yapılan bu başvuru sonucu Kurum kararlarına karşı ilgili mahkemede itiraz edilebilecektir. Şimdi bu maddeyi inceleyecek olursak;

"İptal hâlleri ve iptal talebi

MADDE 26

Bu hükmün yürürlük tarihi: 10.01.2024

(1) Aşağıdaki hâllerde talep üzerine Kurum tarafından markanın iptaline karar verilir:

a) 9 uncu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hâllerin mevcut olması.

b) Marka sahibinin fiillerinin veya gerekli önlemleri almamasının sonucu olarak markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetler için yaygın bir ad hâline gelmesi.

c) Marka sahibi tarafından veya marka sahibinin izniyle gerçekleştirilen kullanım sonucunda markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetlerin özellikle niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltması.

ç) 32 nci maddeye aykırı kullanımın olması.

(2) İlgili kişiler, Kurumdan markanın iptalini isteyebilir.

(3) Marka iptal talepleri, talep tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişilere veya hukuki haleflerine karşı ileri sürülür.

(4) Markanın, beş yıllık sürenin dolması ile iptal talebinin Kuruma sunulduğu tarih arasında tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından ciddi biçimde kullanılmış olması hâlinde, birinci fıkranın (a) bendine ilişkin iptal talepleri reddedilir. İptal talebinde bulunulacağı düşünülerek kullanım gerçekleşmişse talebin Kuruma sunulmasından önceki üç ay içinde gerçekleşen kullanım dikkate alınmaz.

(5) İptal hâlleri, markanın tescil edildiği bir kısım mal veya hizmete ilişkin bulunuyorsa, sadece o mal veya hizmet yönünden kısmi iptale karar verilir. Marka örneğini değiştirecek biçimde iptal kararı verilemez.

(6) İptal incelemesi sırasında hak sahibinin değişmesi hâlinde, sicilde hak sahibi olarak görünen kişiye karşı işlemlere devam edilir.

(7) İptal talepleri, iptali istenen markanın sahibine tebliğ edilir. Marka sahibi bir ay içinde talebe ilişkin delillerini ve cevaplarını Kuruma sunar. Söz konusu bir aylık süre içinde talep edilmesi hâlinde Kurum bir aya kadar ek süre verir. Kurum gerekli gördüğü takdirde ek bilgi ve belge sunulmasını isteyebilir. Kurum, iddia ve savunmalar ile sunulan deliller çerçevesinde dosya üzerinden kararını verir.

26 ncı madde, kanunun yayımı tarihinden itibaren yedi yıl sonra (10/1/2024) yürürlüğe girecektir."

Kanunun bu maddesinde de açıkça görüldüğü üzere maddenin yürürlük tarihi 10 Ocak 2024 tarihi olarak belirlenmiştir. Bu süreye kadar markanın iptali için yine ilgili mahkemeye başvuru yapılmaktaydı.

Her ne kadar bu kanun maddesinin 10 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe gireceği belirlenmiş ise de bu tarihten sonra da markanın iptali için Kuruma başvurulurken izlenecek yol yeterince açık değildi. Bu belirsizliği gidermek ve markanın iptali başvurularında izlenecek yolun netleştirilmesi amacıyla Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik (SMK Uygulama Yönetmeliği) 'te bir değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliğe göre Kurum nezdinde markanın iptalinde şu adımlar izlenecektir:

2. MARKANIN İPTALİ SÜRECİ
Markanın iptali talebi, ilgili kişilerce TÜRKPATENT'e, Sicilde hak sahibi olarak görünen kişilere veya hukuki haleflerine karşı açılabilir.
Her bir marka için ancak tek bir iptal talebi yapılabilir.
İptal talebinin ilgili mevzuatın, hangi madde, fıkra ve benti dayanak alınarak yapıldığı belirtilmelidir.
SMK Uygulama Yönetmeliği madde 30/A-4
İptal talep formunda bulunması zorunlu olan bilgiler bulunmaktadır. Bunlar;
a) İptali talep edilen markanın tescil numarası.
b) İptal talebine konu mallar veya hizmetler.
c) Talep sahibinin kimlik ve iletişim bilgileri.
ç) Talep vekil aracılığıyla yapılıyorsa vekilin kimlik ve iletişim bilgileri.
d) İptal talebinin ilgili mevzuattaki madde, fıkra ve bent karşılıkları belirtilmek suretiyle gerekçeleri ve Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi dışındaki gerekçelere ilişkin bilgi veya belgeler.
e) Ücretin ödendiğine ilişkin bilgi.
(Eğer bu unsurlarda eksiklik bulunuyorsa kurum eksikliğin giderilmesi için talep sahibine bir aylık süre veriyor, eksiklik giderilmezse talep reddedilip, yatırılan Kurum ücreti iade edilmiyor.)
Kural olarak iptal talepleri geriye etkili olarak sonuç doğurmamakta, yani markanın iptali için başvuru yapıldığında talep kabul edilirse, bu karar ancak talep tarihi itibariyle sonuç doğurmaktadır. Bu durumda eğer iptal kararının daha önce etki doğurması isteniyorsa, bu tarih, sebepleri ve delilleri açıkça belirtilmelidir.
Başvuru üzerine iptali istenen markanın tescil sahibinin bir aylık cevap verme süresi vardır. Tescil sahibi isterse bir aylık ek süre alabilir, süresinde verilmeyen cevaplar dikkate alınmaz.
Kurum gerekli görmesi durumunda taraflardan ek bilgi ve belge isteyebilmektedir. Kurumun talebi üzerine bir ay içinde ek bilgi ve belge gönderilmezse mevcut belgelere göre karar verilir.
İptali talep edilen marka;
1. Talep tarihinde tescilli değilse,
2. Marka hakkı sona ermişse,
3. Kullanmama nedeniyle yapılan bir iptal talebi olduğunda; eğer iptalin talep tarihinden itibaren geçerli olması istendi ise talep tarihine kadar 5 yıl, veya iptal sebebinin talep tarihinden önceki bir tarihte gerçekleştiği ileri sürülüyorsa ileri sürülen tarihi kadar 5 yıldır tescilli değilse,
  Kurum, diğer tarafa bildirim yapmadan, veya ek süre istemeden talebi reddedecektir.
İptal sebebinin başvuru tarihinden daha önce gerçekleştiği ileri sürülüyorsa, o tarihte markanın tescilli olup olmadığını, marka hakkının sona erip ermediğine bakılır.
İptal talebi kullanmama nedeniyle yapılıyorsa, tescil sahibinden, talep tarihinden önceki 5 yıl içinde markayı tescile konu mal veya hizmetler bakımından ciddi biçimde kullandığını, veya kullanmamaya dair haklı sebepleri olduğuna ilişkin delil sunmasını isteyebilir. İptal talebinden önceki üç ay içinde yapılan kullanımlar dikkate alınmaz.
Kurum tarafından verilen kararlar Bültende yayınlanır.

3. KURUM KARARINA İTİRAZ
Kurum kararından zarar gören taraf, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde itiraz edebilmektedir.
Kararlar gerekçeli ve imzalı yazılmak zorundadır. İlgili mevzuattaki, madde ve fıkra karşılıkları belirtilmelidir.
İtirazın gerekçesiz yapılmış olması veya itiraz ücretinin süresinde ödenmemesi durumunda itiraz yapılmamış sayılır, ücret ödendi ise talep halinde iade edilir.
Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (Kurul), itirazlara ilişkin görüşlerini sunması için taraflara bir aylık süre verir, Kurul gerekli görürse, başka belge veya bilgi talebinde bulunarak bir aylık ek süre verebilir. İstenen bilgi, belgeler verilmezse mevcut belgeler üzerinden karar verilir.
Süresi içinde ileri sürülmeyen itirazlar dinlenmez. Taraflar süreler geçtikten sonra itiraz gerekçelerini değiştiremez.
Kurulun kararına karşı YİDK İptali davası açılabilir.

4. İPTAL ÜCRETİ
Markanın iptali sürecinde iki türlü ücret söz konusu olmaktadır. Yani markanın iptali talebinde bulunan kişi iki türlü ücret ödeyecektir. Bunlar kurum ücreti ve emanet hesabında tutulacak ücret şeklindedir. Bunlar tek seferde ödenir. Eğer Kurum iptal tabini reddederse emanet hesabında tutulan ücreti, talep üzerine, sicilde kayıtlı marka sahibine öder. Talep tümden kabul edilirse, yine talep üzerine, emanet hesabında tutulan ücret iptal talebinde bulunan kişiye ödenir.
On yıl içinde talep edilmeyen ücretler Kuruma gelir olarak kaydedilirken, talepte bulunulabilmesi için Kurum tarafından nihai kararın verilmiş olması şarttır.
İptal talebinin gerekçeli yapılmaması veya iptal talep formunda yönetmeliğin 30/A-4 fıkrasıyla aradığı bilgilerin bulunmaması ve bunların bir ay içinde giderilmemesi durumunda yalnızca emanet hesapta tutulan ücret iade edilir fakat Kurum ücreti iade edilmez.